فعللرده زامان - ایكینجی بؤلوم

+0 به یه ن

ج – دواملی كئچمیش / ماضی استمراری /

بو نوع فعل ایشین كئچمیشده اؤزون بیر مدتده باش وئرمه سینی بیلدیریر . بو فعلین علامتلری دؤرد چئشیدلی « یردی ، ێردی ، وُردو ، ۆردو » و یا ایكی چئشیدلر « آردی ، اردی » دن عبارتدیر كی ، فعلین كركونه قوشولار . یازیردیم ، یازیردین ، یازیردی ، یازاردیم ، یازاردین ، یازاردی ...

اینكار علامتلری ایسه « ماز ، مه ز ، م » دیر . مثلاً : گلمزدین ، یازمازدیم ، قاچمازدیق ، یازمیردیم ، گلمزدیك ، یازمیردین ، یازیردیق ، یازیردینیز / یازیردیلار ، یازمیردیم ، یازمیردیز ...

آشاغیداكی جدول ده دواملی كئچمیشین تصریفینی گؤرورسوز :

 

دواملی كئچمیشین تصریفی 1

 

شخصلر

تصدیق

اینكار

من

گؤر + وردو + م

گؤرمه ییردیم = گؤرموردوم

سن

گؤر + وردو + ن

گؤرمه ییردین = گؤرموردون

او

گؤر + وردو

گؤرمه ییردی = گؤرموردو

بیز

گؤر + وردو + ك

گؤرمه ییردیك = گؤرموردوك

سیز

گؤر + وردو + نوز/ ز

گؤرمه ییردیز/ نیز = گؤرموردوز / نوز

اونلار

گؤر + وردو + لر

گؤرمه ییردیلر = گؤرموردولر

 

 

دواملی كئچمیش تصریفی 2

 

شخصلر

تصدیق

اینكار

من

گؤر + ردی + م

گؤر + مه زدی + م

سن

گؤرردین

گؤرمزدین

او

گؤرردی

گؤرمزدی

بیز

گؤرردیك

گؤرمزدیك

سیز

گؤرردیز / نیز

گؤرمزدیز / نیز

انلار

گؤرردیلر

گؤرمزدیلر

قئید ائتمك لازیمدیر كی ، دؤرد چئشیدلی « یردی 4 » و ایكی چئشیدلی « آردی 2 » شكلچیلرینده اصیل داواملیلیق علامتی « یر 4 » و « آر 4 » دیر ، « دی 4 » ایسه « شودی كئچمیشین » علامتی دیر ، اساس كئچمیش زامان علامتیدیر .

داواملی كئچمیشین ایكی نوعو باره ده قئید اولونمالیدیر كی ، اونلارین آراسیندا معین فرق واردیر . بو فرق اوندا عبارتدیر كی ، بیرینجی نوع نسبتاً یاخین كئچمیشده بیر ایشین داوام ائتدیگینی بیلدیریرسه ، ایكینجی نوع اولدوقجا اوزاق كئچمیشده ، اوزون سوره لی بیر زاماندا ایشین باش وئرمه سینی بیلدیریر .

بو فرقی عیانی گؤرمك مقصدیله مثالاً مراجعه ائده ك .

كئچن این بو زامانلار دارالفنون دا اوخویوردوم . بیلدیر بو زامان استراحتگاهدا استراحت ، ائدیردیرم . دونن بو وقت ائوده یاتیردیم ...

اوشاقلیقدا هر گون بو داغلاری گزردیرم . گنجلیكده هرگون ایدمان مئیدانیندا چالیشاردیم . قدیملر گنجلر تعطیل گونلری و بایراملاردا گوله شردیلر ...

بیرینجی مثاللاردان گؤروندوگو كیمی ایش اولا اوزاق كئچمیش ده گیل ، نسبتاً یاخین كئچمیشده با وئریر ، بوندان علاوه بنلاردا ایشین داواملیلیغی چوخدا اوزون زامان سورمور . لاكن ایكینجی سیرا مثاللاردا اولا ایش چوخ اوزاق كئچمیش زاماندا با وئریر ، همده ایشلر نسبتاً اوزون زامان دا ، اوزون مدتده داوام ائدیر ، اوزون سوره داوام ائدیر .

قئید ائتمك لازیمدیر كی ، ایكینجی نوعون اوزون زامانا دلالت ائتمه سینین بیر سببی ده اوندا عبارتدیر كی ، اونون شكیل چیسی « آر 2 » همده گئنیش زامان شكیل چیسی دیر كی ، بونون زامانلارا دلالت ائدر .

داواملی كئچمیشین هر ایكی نوعون « غیر شهودی » شكلی ده واردیر كی ، گؤره جه ییك : گؤروردوم موش = گؤرورموشدوم . گؤره رمیشدین = گؤره ردین میش .

یوخاریداكیلاردان گؤروندوگو كیمی ، بوتون دیللردن فرقلی اولاراق ، دیلیمیزده اوچ زاماندان : كئچمیش ، ایندیكی و گلجك دن علاوه بیرده دؤردونجو ، گئنیش زامان آنلامی واردیر كی ، اونو یئرینده گؤره جه ییك .

 



radyo dinle