سؤزلر پارچا - پارچا دئییلر، هر پارچا بیر هئجادیر و هر هئجا دا بیر سسلی وار. مثلاً گؤزل سؤزونده بیر سسلی وار و بیر دفعه آغیزدان چیخیر، بونا گؤره ده بیر هئجالی سؤزدور. آمّا آنا= آ+نا سؤزو ایكی پارچا حالدا آغیزدان چیخیر، اؤزونده ده ایكی سسلی وار، بونا گؤره ده ایكی هئجالی سؤزدور.
سؤزده نه قد سسلی اولسا، بیر او قدر ده هئجا ااولار. هئجالارین سایینا گؤره سؤزلر بیر هئجالی /ال - آت - گؤز - باش - گؤل و.../، ایكی هئجالی/ آنا - بابا - آتا - وطن - قوچاق - اینك/، اوچ هئجالی/ قهرمان - مهربان - قارداشلیق - انسانلیق - دومانلی - ایمانلی/، دؤرد هئجالی/ یازیچیلیق - آذربایجان - قاچیریلماق - مسلمانلیق - داواملیلیق/، بئش هئجالی/ یاشیللاشدیرماق - آبادلاشدیرماق - آذربایجانلی - تندلشدیرمك / و... اولور.
خارجی دیللردن آلینمیش سؤزلرده كی هجالاری نظره آلماساق، آنا دیلیمزده اساساً بئش نوع هئجا واردیز. بونلار آشاغیداكیلاردان عبارت دیر:
1- تام آچیق هئجا: سؤزون اولینده گلن و یالنیز بیر سسلی دن عبارت اولان هئجالار. مثلاً: آ*نا - آ*جی - آ*چیق - او*زوم - ای*كی - ای*لان و ...
2- آچیق هئجا: بیر سس سیز و بیر سسلی دن عبارت اولان و سؤزون هر یئرینده گله بیلن هئجالار. مثاللار: با*با - با*جی - دا*یی - خا*لا - بی*بی - دی*له و ...
3- قاپالی هئجا: بیر سسلی و بیر سس سیزدن قورولان هئجا. بو هئجا سؤزون هر یئرینده گله بیلر. مثاللار: آل - آت - ال - ایت - ایش - اود - اون - آش - اوچ و ...
4- تام قاپالی هئجا: ایكی سس سیزین آراسیندا بیر سسلیدن عبارت اولان هئجالار كی، سؤزون هر یئرینده ایشلنه بیر. مثاللار: باغ - داغ - یول - سول - ساغ - لال - بال - گول - گل - قول - نال - كور - گؤز - قول - دام و ...
5- ایكینجی تام قاچالی هئجا: اوچ سس سیز و بیرینجی سس سیزدن سونرا گلن بیر سسلی دن عبارت اولان هئجا كی، سونراكی ایكی سسلیدن بیری مطلق « سونور »، تام جینگیلتیلی سس اولمالیدیر. مثاللار: دؤرد - سرت - درد - مرد - قورد - پرت - دوست - دارت - سورت - قیرت و ...
سونوندا ایكی سس سیز اولان هئجالارین بیر سیراسینین اولینده سس سیز اولمور. مثاللار:
آلت - اوست - اؤلت - اؤلچ - ارك و ...