دونن گئجه قاتار ایله "روم" دان چیخان یولچولار، سحره قدر"فابرییانو" آدلی كیچیك بیر دوراقدا قالمالی ایدیلر، بلكه صاباح یئنه بالاجا كؤهنه بیر قاتارلا "سالمونا" یا گئدیب و اصلی قاتار ایله سفرلرینه داوام ائتسینلر.
گون چیخاركم، اؤنجه كی گئجه ایچینده بئش نفر یاتان، ایكینجی درجه لی و توستولو بیر فایطوندان، پوتا بیر آرواد چیخیب، اونو - بونو ایته له یركن، آچیلمیش بیر بوقچا كیمی، قاتارا میندی. آرخاسیندا نفسدن دوشموش و سیزیلدایا - سیزیلدایا، بالاجا و آریق بیر كیشی گلدی. اوزو آغ-آپپاق، بالاجا و ایشیقلی گؤزلری ایسه اوتانجاق گؤرونوردو.
سونوندا بیر صندل تاپاركن، خانیمینا یاردیم ائتمه یه و یئر وئرمكلرینه گؤره هامی یا ساغ اول دئدی. سونرا خانیما اوز چئویریب و پالتوسون یاخالارینی آشاغی چكمك ایسته دی، اونا گؤره ادبله سوروشدو:
-"یاخشی سان عزیزیم؟"
جاواب یئرینه آرواد یاخاسینی گؤزلرینه قدر یوخاری قاوزادی، ائله بیل اؤزونو گیزلتمك ایسته ییردی. كیشی آجی گولومسه ییب و دیل دوداغینین آراسیندا دئدی: "یالان دونیا."
سونرا گركلی بیلیب، خانیمین داورانیشینا گؤره هامیدان عذر ایسته ییب و ایگیرمی یاشلی تكجه اوغلان لارینین، ساواشا گئتدییینی بیلدیردی. اوغلان، اونلارین تكجه اوشاقلاریدی و اونلار عؤمورلرینی اونون تربیه سی اوزره قویوبلار، حتا سالمونادا كی ائو-ائشیكلرینی ساتیب و اوغلان لارینین درس اوخودوغونا گؤره روما گئدیبلر. سونرا اوغلان كؤنوللو اولاراق آلتی آی جبهه یه گئتمه مك شرطی یله ساواشا گئدیب، بونلارا باخمایاراق بیردن - بیره تئلگراف آلیبلاركی او ایسته ییر جبهه یه گئتسین و اونلاردان اوچ گونه قدر گلیب و اونو یولا سالماقلارینی ایسته ییب.آرواد گئن پالتوسونون ایچینده قایناشیب-ترپشیر و جاناوار كیمی فیریلداییردی، بئله سانیردی كی ارینین سؤزلری او بیری یولچولارلا عئینی دورومدا اولماقلارینا باخمایاراق، هئچ توكلرینی ده ترپتمه ییر. دیققتله سؤزلره قولاق آسان یولچولارین بیری دئدی:
-" گرك تانری یا چوخ شوكر ائده سیز كی اونو ایندی جبهه یه یوللاییرلار. منیم كی ساواشین ایلك گونو اورایا یوللانیلیب. ایكی دفعه ده یارالانیب آنجاق قاییدیب یئنه گئدیب."
باشقا بیر یولچو دئدی:" منی نییه دئمیرسن؟ منیم ایكی اوغلوم و قارداشیمین اوچ اوغلو اوردادیلار. كیشی بیردن - بیره دئدی: اولا بیلر، آنجاق بو بیزیم بیرجه دنه اوشاغیمیزدی."
-"نه فرقی وار كی؟ بلكه سیز اونو چوخ عزیز - شیردان بؤیودوبسوز. آنجاق باشقا اوشاغیز اولسایدی اوندا اونو دا او تهر سئوردیز. آنالیق محبّتی چؤرك دئییل كی كسیب، اوشاق لارین آراسیندا بؤلمك اولا. آتا محبتینی اوشاق لارینین هامیسینا بیر قدر یئتیرر و اونلاری بیر گؤزله گؤرر، ایستر بیر اوشاق اولا، ایستر اون اوشاق. ایندی ده كی من اوشاق لاریما گرره راحاتسیزام، هئچ بیرینه یاری - یاری غم یئمیرم ..."
اوتانجاق كیشی بیر آه چكرك دئدی: "دوزدو ... دوزدو. آنجاق اگر بیر آتانین ایكی اوغلو دا جبهه ده اولسا -اینشاللاه كی سیز او جور دئییل سیز - اونلارین بیری اؤلسه، یئنه بیر اوغلو واركی اورَیی اونا خوش اولسون ... آنجاق من نئجه ..."
او بیری یولچون دئدی:" بلی، اوغلان لارین بیری اؤلسه، آدام او بیرسینین عشقینه یاشار، آمما بیر دنه اوغلون اولسا، اودا جبهه ده اؤلورسه، آتا دا اؤلر و بدبختلییینه سون قویار. بو ایكی دورومون هانسی یاخشی دیر؟ ایندی بیلدیز من نئجه نارحاتام؟"
پوتا، آل - یاناق و گؤزلری قیزارمییش باشقا بیر یولچو دئدی: "اؤتورون بو سر-سفئه سؤلری. نفسی دارلمیشدی. بره لمیش گؤزلرینده، آغیر بیر سینیرلیلیق گؤرونوردو، و اینسانا بئله گلیردی كی اونون آریق بدنینین بو عصبی لشمه یه تابی یوخدور.
ایكی دوشموش دیشینی گؤسترمه مَیه چالیشان آدام، الینی آغزینین اؤنونه توتوب و یئنه دئدی: لاپ بوشونا دانیشیرسیزها، بیز اونلاردان یارارلانماق اوچون اونلاری دونیایا گتیرمیشیك؟"
ایكی باشقا یولچو اونا باخیردیلار. اوشاغی ساواشین ایلك گونلریندن جبهه ده اولان یولچو آه چكیب دئدی: "دوز دئییرسن. اونلار تكجه بیزیم دئییل لركی. اونلار اؤلكه میزیندیلر ..."
پوتا یولچو دئدی: "یئنه بوشونا دانیشدین كی! باخ گؤروم، بیز اونلاری دونیایا گتیرنده هئچ بو اؤلكه نی دوشونوردوك؟ اوشاقلاریمیز اونا گؤره دونیایا گلیبلركی ... بیلیرسیزده. آخی گرك دونیایا گلیردیلر، اونلار دونیایا گلركن بیزیم یاشاییشیمیزی بیزدن آلیبلار. دوغروسو بودو. بیز اونلارینیق، آمما اونلار بیزیم دئییل لر. ایگیرمی یاشلارینا آیاق باسار - باسماز، دوز بیزیم ایگیرمی یاشلی زامانیمیزكی اولورلار. بیزیم ده آتا - آنامیز واریدی، اونلاردان سونرا چوخلو شئیلر ده واریدی ... قیزلار، سیگار، جاوانلیق، یئنی یولداشلیق لار ... و اؤلكه، البته بیز ایگیرمی یاشیندا اولاندا آتا - آنا بیزه قارشی چیخسایدی دا، بیز نه ایشلر كی گؤرمزدیك. ایندی اؤلكه میزی یئنه سئویردیك، آنجاق اوشاقلاریمزی اوندان چوخ. بوردا گوجلو بیری واردی كی اوغلونون یئرینه جبهه یه گئتمك ایسته مه یه؟"
هامی سس سیز - سمیرسیز تكجه باشلارینی ییرغالادیلار.
پوتا كیشی داوام ائتدی:" بس نه یه بیز گرك ایگیرمی یاشلی اوشاقلاریمیزی آنلامایاق؟
اونلارین باشلاریندا اولان یئوگیلری، بو یاشدا عاغیلا سیغان دئییلمی؟ البته من یاخشی اوشاقلاری دئییرم ها. حتی بیزه اولان سئوگیلریندن ده ایره لی؟ اونلار بئله جه گرك اولمویارلار؟ اونلار بیره گرك ترپشمه یی باشارمایان بیر قوجا كیمی باخمایارلار؟ بیر یورد وارسا، بیر اؤلكه وارسا، چؤرك كیمی هامیمیز گرك اوندان یئیه ك، گرك بیری گئدیب، اونو قورویا. اوغلان لاریمیز ایگیرمی یاشا دولاركن گئدیرلر، اونلار گؤز یاشی ایسته میرلر، اؤلسسه لرده، سئویملی و سئوینجلی اؤلورلر - البته یئنه یاخشی اوغلانلاردان دانیشیرام ها - ایندی اگر بیری جاوانكن، یاشاییشین یوروجو و آجی گونلرین گؤرمه میش اؤله ...داها بیز اونا نه ایسته یه بیلریك؟ كیمسه گرك آغلامایا. هامی گرك گوله، منیم كیمی ... هئچ اولماسا تانری یا شوكر ائده - منیم كیمی - چون اوغلوم ارلمه میشدن اؤنجه، منه مكتوب گؤندریب، یازمیشدی كی یاشاییشینین سونا چاتماغینا چوخ یسئوینیر، چون ایسته دیی كیمی اولور، اونا گؤره من قارا پالتار گئیمه میشم ..."
اوجادان قهقهه چكیب گولدو، آنجاق قهقهه سی گولوشدن چوخ آغلاییشا بنزه ییردی. سونرا، ساریشین كوتونو هامی یا گؤسترركن اویان - بویان ائتدی. آغارمیش دوداقلاریف دوشموش دیشلرینین اوزرینده تیتره ییردی، گؤزلر نملی ایدی و بیر نقطه یه اویموشدو.
هامی دئدی:" ائله دیر ... ائله دیر."
بوجاغا سیغینمیش قادین، اوتوروب، قولاق آسیردی. كئچمیش اوچ آیینین ایچینده، ارینین و یولداش لارینین سؤلریندن سریندیرجی بیر معنا دویماغی چوخ ایسته میشدی.
ائله بیر دوشونوروجو معنا كی، بیر قادینین نه تهر اوغلونو جبهه دن اؤلومه، بلكه ده تهلوكه لی یاشاییشا یوللاریا بیله جی یینی آندیرا بیلر، آنجاق ائشیتدییی سؤزلردن بیر شئی آنلایا بیلمه میشدی ... اؤزونه بیر غم اورتاغی تاپمایاركن، بو درد اؤنو لاپ سارسیدیردی.
آنجاق ایندی بیر یولچونون سؤزلری، اؤنو سئویندیریب اؤزنه آلمیشدی. بیردن - بیره باشقا آداملارین پیس دوشونمه مكلرینی آنلادی، بلكه او اؤزو پیس دوشونوردو و باشارا بیلمیردی اؤزونو آغلامادان اوشاقلارینی جبهه یه بلكه ده اؤلومه گؤندرن آتا آنالارین دویغوسونو آنلاسین. باشینی قاوزادی، اوتوردوغو بوجاقدان اؤنونه اییلید تا پوتا كیشینین اوغلونون، قهرمان كیمی وطن لریندن و شاهلاریندان اؤترو اؤلومونون ناغیلینا قولاق آسسین. بئله سانیردی تانیمادیغی بیر دونیادا آددیم آتیر، رؤیادا گؤدویو دونیادا، اؤزگه بیر دونیادا و یولچولارین كیشیه دئییلن قوتلامالارین ائشیدركن، سئوینیردی.
سونرا ائله بیل، بیدن او یابانجی رؤیادان اویاندی، اوزونو قوجا كیشی یه ساری توتوب دئدی:" دو ... دو ... دوغرودان اوغلوزاؤلوب؟"
هامی اونا بخدی. قوجا كیشی ده دؤنوب، اویموش بره نمیش بوم - بوز نملی گؤزلریله اونا باخیب، ایسته دی جاواب وئرسین، آنجاق ائله بیل كلمه لر قاچیردیلار. اویموش گؤزلریله اونا باخدی، ائله بیل بو یئرسیز سورغویلا دوغرودان دا اوغلونون اؤلوب و همیشه لیك اوندان آیریلدیغینی آنلادی. اوز - گؤزو بوزولدو، حالی دَییشلدی؛ سونرا تله سیك جیبیندن بیر دسمال چیخاریب، هامینین گؤزونون اؤنونده اوركدن آه چكیب هؤنكور - هؤنكور آغلادی.
لوئیجی پیراندئللو
ساواش
دونیا حئكایه لری
چئویرن: رضا حسینی