دده قورقود كیتابی تورك خالقینین فولكلور و ادبیات دونیاسیندا گؤزل و آرادان گتمیین اثرلرین بیریندن ساییلیر. دده قورقود ناغیل لاری نئچه عصیرلر بوندان قاباق بو گؤنكوآذربایجان آدلانان یئره گلیب و حماسه‌لر و قهرمانلیق‌لار یارادان بیر كؤچری ائل‌لرین ناغیلیدیر.

بو كیتابدا توركلرین آیری فولكلوراثرلری كیمی نظم ونثر(سوی-بوی)حالیندا یازیلیب. اورادا 2000 بیت شعر گلیب دیر كی كیتابین یوزدن اوتوزودور(30% ). بو شعرلر چوخلو عاشیق‌لارین سازیلا خالقا اوخونورموش. بو گؤن الیمیزده اولان اثرده ایسلامی باخیشلا یازیلان اؤن سؤز و یا باشقا حیصه‌لرده بونا اوخشار مطلب‌لر اولسادا، اونون ایسلامدان اؤنجه یازیلماسی شكسیزدیر. نئچه آراشدیریجی‌لارین نظرینه گؤره(بارتولد، علی بیگ‌زاده،جفری لویس و...) بو ناغیل‌لار ایسلامدان اؤنجه یازیلیب و سونر اونو دییشدیریب‌لر. میرعلی سیدسلامت بو باره‌ده بئله یازیر: « اونون یازیلماسینین دؤزگؤن تاریخی بللی اولماییب اما بیر سیرا اونو میلادین 10-جو و 11-جی عصیرلرینه و بیر سیرا اونو 7-جی و 8-جی عصیرلره نیسبت وریبلر و احتمالی واركی تاریخی فاصیله سی داهادا اوزاق اولموش اولا ». سید سلامت جنابلارینین آراشدیرماسینا گؤره اوغوز قبیله‌لرینین آذربایجانا گلمه‌سیندن قاباق بو ناغیل‌لار دؤزلمیشدیر و جفری لویسون نظرینه گؤره «اوغوز» سؤزجؤگؤ قبیله وائل معناسیندادیر و تورك كلمه سینین اونا آرتماسیندان «تورك قبیله سینی» آنلامینی دویوروق.

حمیده محمدزادگان