خینا گئجه سی

" توی مراسیمی " یازیلارین آردیندان، بو كره " خینا گئجه سی " –نه یئتیشمیشیق !

اوغلان ائوینین قوهوم قونشو و تانیشلاریندان عبارت كیشی لر و اوغلانلار، گلین گونونه آچیلان گئجه اوغلان ائوینه ییغیشارلار. اوغلان ائوی او گئجه یه قووالچی، تارزن، هردن قارمان چالان چالقیچی دسته سی و بعضی لر عاشیق چاغیرارلار. ایندی لر اكثراً قووالچی یئرینه دونبكچی سوخولوب. كندلرده ایسه ایندی ده بؤیوك توی چالار و گووه ك گئده رلر. چالقیچی لار چاغیرار و قوناقلاردان بیرینی خواهیش و بیر باشی زورلا آرایا چكیب اوینادارلار. دؤوره ده كیلر هره اؤزگوجونه گؤره اوینایا بیلر بیر مبلغ پول « هئششه باش » وئره رلر. گؤره سن بیری دییر: هئششه باش، وئرمه یه نین باشینا داش. رقص ائدن یورولدوقدا، پول لاری آپاریب چالقیچی لارین قاباغینا تؤكر و مجلیسده كی لرین بیریندن یاپیشیب اورتایا چكر. زور خواهیش له اونو دا، اویناماغا مجبور ائده رلر. بئله لیكله نئچه نفری اوینادارلار. بو گئجه قیز ائویندن اوغلان ائوینه خونچا گلر. ( اینید شیرنی لری بولوتلارا قالاییب گؤنده ریرلر) شیرنی و میوه دن باشقا خونچایا بی اوچون تازا پالتار و ساغدیش – سولدوشا خلعت (كؤینك یا جوراب یا دستمال) شمع و بیر كیسه ده خینا قویارلار. شام یئییلندن سونرا چالقیچی لار چالیب چاغیرار، مجلیسی قیزیشدیریب و نئچه نفری اوینادارلار. نوبه یئتیشر اوغلانین بی دورماغینا. چالقیچی لاردان بیری اوجادان نئچه دفعه سسله یر: بی !. بی ساغدیش سولدوشلاری ایلا اللرینده ایشیق شمع مجلیسه گلر و دیوارین دیبینده آیاق اوسته دورارلار. قوهوملاردان بیری دئیر: آی جماعت بو ساغدیش سولدوش چوماق گوجونه گلیب لر، دئییرلر بیز قولوچوماغیق. ایندی كیشی ایسته ییرم بونلری قووسون. بیر نفر ساغدیش دورماغا بیر مبلغ پول تكلیف ائدر. بیر آیریسی مبلغی آرتیریب اونو اوسته له یر. آخیردا بیر نفر هامی دان چوخ پول وئرن آدام ساغدیش دورماغی قازانار. بالاجا اوغلو اولورسا اونو، یوخسا اؤزو گئدیب یالانچی ساغدیشین الیندن شمعی آلیب اونون یئرینده دورار. جماعت گئدن ساغدیشی مسخره ائدیب دئیرلر: یئری ها یئری بینمه دی. سولدوش دورماق دا بئله لیكله حراجا قویولوب بیر نفره توختایار. بویون آلدیقلاری پول لاری مجلیسی آپارانا وئره رلر كی توی ییینه سینه چاتاجاق و ساقدیش سولدوشا دا عوضینده جوراب دستمال قویاجاقلار. قوناقلار چالقیچی لارا پول وئریب بی و ساغدیش سولدوشو تعریفله درلر. چالقیچی، هر تعریفین آخیریندا دئیر: دئییم آی بی تویون موبارك اولسون، قوهومون قبیله ن آدی وار اولسون، آی ماشاللاه. عاشیق اولارسا، اؤزوندن سؤز قوشار. مثلاً اوخویار: هاوا بولودلانیر آز قالیر یاغا، یوز تومن انعام وئردی حسن آغا ... تعریف له مه دن سونرا بی ساغدیش سولدوشویلا گئدرلر. قوجالاردا تشریفلرین تاققیلدادیب، مجلیس گنج لره قالار. گنج لر دئییب گولوب دانیشار تفریح ائدر. مجلیس اویونلاری یلا مشغول اولارلار. قدیم لر بعضی لری بیر یئرده اوزانیب یاتاردیسا، خبری اولمادان اونو دؤشه یه یا پالازا تیكردیلر. كئچن رئژیمده هر مجلیسده چاخیر (عراق ، ایچكی ) گتیرردیلرسه، مجلیسین صفاسی گئدیب تئز داغیلاردی. بئله لیكله گنج لر گئجه نی شادلیقلا كئچیرر، خینا قویار، سحره یاخین هاوا قارانلیق – ایكن، حامامی قوروق ائدر، ساغدیش سولدوش و ایرمی اوتوز نفر به یین گنج یولداشلاری به یی حاماما آپارارلار. اونلار بویونوب چیخینجا  هاوا، ایشیقلانار و چالقیچی لار گلیب بیی حامادان چیخاردا و چالا – چالا ائوه آپارارلار. قیز ائوینده ده خینا گئجه سی اولار، گنج قیزلار و گلین لر چالیب چاغیرار، شنلیك ائدر لر.