-         " قولاق آس ، من ایكی ایلدیر ، یورقان – دؤشه ییمدن ائشییه چیخمامیشام . اونلار منی ماشینا دوشوردوب ، میندیریبلر . بئله دوشونوردوم كی داها بیرده آیاقلاریم اوسته یول یئریمه یه جم ، آمما چینارلاری گؤرر – گؤرمز ، دوشوندوم كی باشارا بیلرم. من بو یولدان دوز اللی – ایكی ایل اؤنجه ، بورادان قاچاركن ، كئچمیشم آمما ایندی یئنه قاییدیرام ."

ویلیام سامرست موآم اینگیلیسلی حیكایه، تیاتر و رومان یازاری پاریسده دوغولدو. آتاسی اینگیلیسین پاریسده كی خارجی ایشلر اداره سینین ایشچیسی ایدی. حكیملیك تحصیلاتینا باخمایاراق هئچ زامان طبابت ائله مه ییب، عومرونو یازیچیلیغا صرف ائتدی. ان یاخشی یازی لاریندان « آی و آلتی پئنس »ی آد آپارماق اولار. بو اثر فرانسه لی رسام « پول قاق »ین یاشامی اساسیندا یازیلمیش و " shendeng " اونون ساواش خاطیره لری دیر.

یورد

اكین یئرلری « سامرست شایر » تپه لرینین اورتاسیندا كی دره ده یئرلشمیشدی. داشدان قاییریلمیش كؤهنه بیر ائو، كیچیك – كیچیك اوتاقلار، تؤوله و كاهالار اونو قوجاقلامیشدی. قاپی نین اوزرینده قازیلان داش یازی ائوین یاشینی 1673 – جی ایله قایتاریردی. ائوین بوز رنگه چالان گون یاندیرمیش قاپ – باجاسی، هندورینده كی آغاجلار، گؤز اوخشایان بیر گؤرونتو یارادیردی. یولدان باغا گلن خیاباندا، چینار آغاجلاری كورَك – كورَیه دایانمیشدیلار.

یوخودان اویانیب ، ال – اوزون یومامیش كوتون چیینینه آتدی. ائودن چیخاندا « بابا بویون منه دانیشان قولچاخلاردان آل ها » سسینه دایاندی. گئری دؤندو؛ سولمازین آلتین ساچلاری گونشین ایشینلاری آلتیندا پار – پار پاریلداییردی. بیر سؤز دئمه دن لاپیتقا باشماقلارین سورویه – سورویه قاپیدان چیخیب، یوللاندی. كرخانایا چاتیب دزگاهین دالیندا اوتوردو. یئنه ده یوبانمیشدی. بیچاغین الینه آلیب، شیش – دفه نی قیچینین آلتینا دوزدو.

ایلمه لرین توخونوشوندان بسله نن چالغی ائشیدنی جوشدوروردو. هر یوندن بیر ماهنی ائشیدیلیردی.

« ... - آی قیز گزمه آرالی * كؤنلوم سندن یارالی

-         من گلمیشم سیزه قوناق * آی قیز منه باخ باخ

-         یارالیام دیمه، دیمه »

-         ناهار اؤتوب ساعات بئش اولدو. آتا قابالین چیخمامیش بئش مین تومن آلیب، كرخانادان چیخدی. كوچه نی آددیملادی ... اؤزونو یولداشلارینا یئتیریب، كالاوانین دووارینا سؤیكه نیر كن بیر گونده ایشلدییین دامارلارینا یئریتدی.

محمد علیپور مقدم

« آفتاب آذربایجان » درگی سی

سؤز وار – سؤز وار

آتالار دئمیشدیر: اوو وار داغا میندیره­ر، اوو وار داغدان اندیره­ر. سؤز وار جانا ساری یاغ كیمی یاخیلار، سرزده وار قیلینجدان پیس كسر. سرزو یئرینده مقامیندا دئمه­ك لازیمدیر. سؤزده اوو كیمی بیر شئی دیر دره­دن ارتدو دای سنین كی دئییل، بیر قپیه، بیر قیرانا دیمز.

دونیا گررموش آغ ساققاللاریمیز سرزون قدرین بیلیب­لر، قیزیل قیمتلی سؤز دانیشیبلار. سؤزلری یئرینده مقامیندا دئییب­لر. اولولاریمیزین سؤزلری سینه دن گلیب، بوغازدان یوخاری سؤز دئمه میشلر. آتالاریمیز بیر یئرده دئمیشلر كی، « سؤز وار – سؤز وار » بو خصوصدا بیر مزه لی احوالاتی چاتدیریریق قوللوغونوزا:

دئییر آغیلدان یونگول بیر كیشی وارایمیش، بو هر یئرده دانیشاندا « بارا » قویوب، هامینی اؤزونه گولدوره­رمیش. گونلرین بیرینده اونون اهل -–عیالی بیر بیلیجی شخص توتوب، بئله بیر قناعته گلیب لر كی، كیشی « بارا » قویاندا، بو كیشی اونون باراسینی یوسون و هر دفعه ده بئش قیران پول آلسین. بیر گون بیر مجلس قورولور. بارا قویان كیشی ده اوردا اولور، هامی سؤزون آغزیندا بیشیریب چیخارییر، عین حالدا بو كیشی قاییدیب دئییر كی، گونلرین بیرینده چؤلده گئدیردیم گؤردوم كوچوك ونگیلده­ییر. هامی باشلاییر گولمه یه، بارا یویان دئییر:

- بونون گولمه­یی یوخدور، یقین قوزقون كوچویو ووروب قانادینا آپاریب گؤیه، اونا گؤره ده كوچوك ونگیلده­ییبدیر. هامی گؤرور، اولان ایشدیر.

بارا یویان كیشی بو ایشینه گؤره بئش قیران آلیر. یئنه صحبت آراسی بارا قوران كیشی بیرده­ن – بیره آغزینا نه سالیر، دئییر:

بلی یئنه بیر گوجه چؤلده گئدیردیم، گؤردوم آی دوشوب یئره. مجلسده كیلر، یئنه گولمه یه باشلاییرلار. بارا یویان یئنه قاییدیب، دئییر كی:

-         بو اولا بیلر، آی دنیزه دوشوب بودا گرروب هامی گؤرور.

سؤز یئرینه اوتوردو و كیشی بئش قیراندا آلدی و بیر نئچه دقیقه كئچمه میش، بارا قویان یئنه سؤزه باشلادی و صحبت لرینین آراسیندا دئدی:

-     بیر گون چؤلده گئدیردیم، گؤردوم قانشاردان ( قاباقدان ) بیر دورنا اوچوردو. توفنگی چكیب دورنانی ووردوم. گئتدیم، گؤردوم دورنا دئییلمیش « زورنا ایمیش ».

بارا یویان آلدیغی بیر تومن پولون اوستونه بیر تومنده قویوب دئییر:

-         گل بو پولون بودا اوسته لیك، من سنین دورناوی زورنا ائله یه بیلمه­رم.

توپلایانی: سرنسرلی

بیر گون واریدی  بیر گون یوخیدی الله‌دان سونرا هئچ كس یوخیدی

بیر پادشاه واریدی  پادشاهین بویوك باغی واریدی  اوغرولار او باغین میوه‌لرین اوغورلوردیلار بیر نفر نگهبان توتور گئجه‌لر اوغرولارین قاباغین آلسین گئجه یاریسی یوخی توتور  یاتیر سحر گوروللر گئنه میوه‌لردن یوخدیر  ساباحی گون بیر آیری نفر نگهبان قویولار اونودا یوخی توتور  یاتیر گئنه‌ده باغا اوغری گلیر.

اوچونجی گون كئچل پادشاهین حضورونا گلیر دئیر قبله عالم ساغ اولسون ایزین وئرسیز بوگئجه من باغی قورییم، شاه دئییر منیم آداملاریم اوغرولاری توتاممیر سن نجور توتاجاخسان ،كئچل ایسرار ایلیر پادشاه قبول ایله‌دی.

كئچلی گئجه یاری سی یوخی توتور، یوخوسی گلمسین بیر بارماغین یارالییر یئرینه دوز باسیر  آغریسیننان یوخی گلمیر  گئجه قارانلیغیندا گوردی بیر نئچه نفر گلدی سه له لرین دولدوروب  آپاردیلار،  كئچل اولارین دالیسینا دوشور گورور بیر قوییه گیردیلر اودا اورا گیریر قویونون تكینده بیر قاپیه راستلانیر ایچری گیرنده گورور اوردا چوخلی قیزیل-جواهیر وار، قایدیر اولانلاری پادشاها نقل ایلیر ، شاه فرمان وئریر گئدیب قیزیللاری گتیریب آداملاری توتسونلار ، بولونور وزیرین بوایشده الی وار ، خزانه‌دن قیزیللاری اوغورلور او قویونون تكینده ساخلایر ، فرمان وئریر وزیری اولدورسونلر  كئچلی اوزونه وزیر ایلیر  شاه كئچله دییر قیزیللاری خزانیه آپار ، كئچل دییر قوربان بولاری میللت‌دن زوراكی آلیبلار ، میللتی فلاكته سالیبلار، قیزیللاری اولارین آراسیندا پایلا سنه دعا ایله سینلر، شاه فرمان وئریر قیزللاری میللتین آراسیندا پایلاسینلار، ایللر بویی شاه شاهلیق ائلیر ، كئچل وزیرلیق ائلیر ، میللتده عدالت كولگه‌سینده خوش یاشیللار،

گویدن اوچ آلما دوشسون  بیرین سن یئ، بیرین من یئیم، بیرینده ........

نتیجه: اینسانلار اوز ایستكلرین ناغیللاردا گتیرللر

رقیه تقی پور